Wat doen we aan de grote vervuilers van de zeeën?

Met de zeevaart zorgt de internationale scheepvaart voor de grootste toename van de uitstoot van het broeikasgas CO2. Het is vooral het Europees Parlement dat een ambitieuze aanpak wil.

De uitstoot van CO2 door de internationale zeevaart is afgelopen twintig jaar met bijna een derde toegenomen. Oorzaak: toename van het aantal gevaren kilometers. Ter vergelijking: de uitstoot door de industrie nam 27% af.

Maar er wordt aan gewerkt.

Over de terugdringing van de CO2-uitstoot gaat de VN-organisatie ‘Internationale Maritieme Organisatie’. Daarin werken 173 landen samen. Zij hebben zich als doel gesteld  om de gemiddelde CO2-uitstoot van zeeschepen ten opzichte van 2008 tot 2030 met 40% te verlagen. Daarna moet de zeevaart zo snel mogelijk klimaatneutraal worden.

Nieuwe zeeschepen moeten daarvoor vanaf 2025 minstens 30% zuiniger gebouwd worden dan in 2014. Op de Noordzee moeten ze vanaf 1 januari aanstaande (2021) aan veel strengere normen voldoen.

Het Europees Parlement is akkoord gegaan met opname van de scheepvaart in het Europese ETS, waarmee het de uitstoot van CO2 terug dringt.

Manieren om de uitstoot terug te brengen

Er zijn diverse manieren om de uitstoot terug te dringen:

1. Zuinigere schepen en scheepsmotoren

2. Gebruik van andere brandstoffen zoals LNG (vloeibaar aardgas), biobrandstoffen en waterstof.

3. Langzamer varen

4. Accijnzen op brandstof voor schepen gaan heffen, net als die op de benzine van het wegvervoer.

De uitstoot van CO2 door de scheepvaart is substantieel, maar toch maar drie procent van de totale CO2-uitstoot. Het wegverkeer veroorzaakt bijna 20% van de uitstoot.

Luchtvervuiling

Dat was de invloed van de zeevaart op de stijging van de temperatuur. De vervuiling van de lucht is een ander probleem.

Sinds 1 januari (2020) mag het zwavelgehalte van scheepsbrandstof maximaal 0,5% zijn. Voorheen was dat maximaal 3,5%. Voor de Noord- en de Oostzee is het maximum 0,1% geworden.

Dat lijkt een heftige ingreep, maar dat valt wel mee. In de brandstof van de zeevaart zat namelijk 2.700 keer meer zwavel dan in de vrachtwagenbrandstof.

Ook onthulde de Britse krant The Independant dat inmiddels op 3.800 zeeschepen een systeem geïnstalleerd is om zwaveloxide uit de lucht te halen, vooral containerschepen en olietankers.

Dat lijkt positief, maar slechts een kwart daarvan heeft een tank om het op te slaan! Driekwart loost het kennelijk in de zee, waar het grote schade aanricht.

Vooral door minder snel te varen, wat minder brandstof kost, en de geringere hoeveelheid zwavel in de brandstof, is de uitstoot van zwaveldioxide door de zeevaart tussen 2006 en 2017 met 92% gedaald. Die van fijnstof met 66% en die van stikstof met 27%. Dat is niet mis.

De Inspectie Leefomgeving en Transport en de universiteiten van Leiden en Wageningen zijn de mogelijkheden aan het onderzoeken de uitstoot door schepen van zwaveldioxide en stikstofoxide vanuit satellieten te monitoren. Ook dat kan de vervuiling verder verlagen.

Méér schade

Helaas veroorzaakt de zeescheepvaart niet alleen luchtverontreiniging en schade aan het klimaat. Zo kan het geluid van schepen zeer schadelijk en zelfs bedreigend zijn voor dieren die geluiden gebruiken om zich te oriënteren en te communiceren, zoals dolfijnen

Grote schepen gebruiken ook veel ballastwater om in evenwicht te blijven. Het wordt in het ene gebied opgepompt en in een ander weer geloosd. Daar komen dan voor dat gebied vreemde planten, dieren, virussen en bacteriën, die het ecosysteem kunnen verstoren.

Nog belangrijker: een derde van het afval op zee komt van schepen. Schepen moeten in havens betalen om hun afval daar kwijt te kunnen. Dan is onderweg over boord kieperen goedkoper.

Daarom probeert onder andere het Nederlandse Europees Parlement Bas Eickhout (GroenLinks) een meerderheid achter zich te krijgen om de havens te verplichten de schepen een vast bedrag voor het afval te laten betalen, ongeacht de hoeveelheid die ze afleveren. Dan valt de prikkel om het afval in zee te gooien grotendeels weg.

Alles overziend: ook aan de milieu- en klimaatschade door de zeevaart wordt hard gewerkt, ook al horen we daar zelden over.

Wil je op de hoogte blijven van nieuws, achtergronden en analyses? Vul dan hieronder je naam en e-mail-adres in. Je kunt je elk moment weer afmelden.

1 Comment

  1. wat gaan wedoen met die Amerikaanse zeetankers die ons nu LNG gaan leveren ter vervanging van het Russisch gas dat uit schone pijpleidingen kwam?

Geef een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*