Is waterstof dè schone industriebron van de toekomst? Sommige mensen denken dat. En zien hem als ideale energie om hun huis mee te verwarmen.
Groene waterstof kan net als olie opgeslagen worden en kan, met beperkte aanpassingen, door de bestaande aardgasleidingen. Wat willen we nog meer? Dus waarom daar niet op wachten?
Om te beginnen: waterstof is geen energiebron, maar moet eerst gemaakt worden, net zoals elektriciteit. Net als stroom is het een energietransportmiddel.
Het mooie van waterstof is dat het bovendien gebruikt kan worden als energie-opslagmiddel, net als benzine en gas.
Naarmate we meer gebruik maken van zonne- en windenergie is dat belangrijker, want die zijn op windstille, donkere dagen maar in geringe mate beschikbaar. En op zonnige dagen met harde wind juist meer dan het gebruik of het elektriciteitsnet aankan.
Daarmee is waterstof echter nog niet duurzaam, want het kan gemaakt worden van aardgas, wat op dit moment veel gebeurt. Of erger: met door steenkool opgewekte stroom, dat nog veel meer CO2 uitstoot dan gas.
Een nadeel van het gebruik van waterstof is dat bij de productie ervan nogal wat energie verloren gaat. Daarom is misschien wel de interessantste optie om in de woestijnen zonne-energie op te vangen, om te zetten in waterstof en naar de dichtbevolkte delen van de wereld te transporteren.
Grijs, blauw en groen
Het gebruik van waterstof is niet nieuw. Vooral de zware industrie, waaronder de raffinage en chemie, gebruikt het al volop. Niet alleen als brand- maar ook als grondstof.
Bij de ‘oude’ manier om waterstof uit een fossiele brandstof te maken (meestal gas), komt ook CO2 vrij. We spreken dan van grijze waterstof. Dat gebruikt de industrie op dit moment vooral.
Wanneer we de CO2 afvangen en in de grond stoppen, is de productie van waterstof toch klimaatneutraal. We spreken dan van blauwe waterstof.
Waterstof is groen wanneer hij gemaakt is door water met stroom om te zetten in waterstof (en zuurstof) (elektrolyse). Hoe echt groen die waterstof is, hangt af van hoe groen die stroom is.
In het slechtste geval is het zeer donker groen, bijna zwart, namelijk wanneer de gebruikte elektriciteit bij de elektrolyse door steenkool is opgewekt.
Windmolenparken op zee
Er zijn diverse plannen om hiervoor elektrolysers (fabrieken) te bouwen. De rijksoverheid gaat daar enorme bedragen instoppen. Alleen… komende jaren is er onvoldoende groene stroom voor die fabrieken.
Hierdoor wordt het gas voor grijze waterstof deels vervangen door kolen die in elektriciteitscentrales verbrand worden.
De uitstoot van CO2 zal hierdoor komende jaren toenemen in plaats van afnemen. Op termijn, wanneer er wèl voldoende groene stroom komt, neemt de uitstoot ook ten opzichte van nu (gebruik van gas) juist fors af. Het is dus een investering voor de toekomst, die op korte termijn negatief uitpakt.
De waterstofauto
In deze omstandigheid staat de overheid niet echt hard te trappelen om op korte termijn voluit te gaan om waterstof voor andere doeleinden te gaan gebruiken.
In de eerste plaats komt dan het zwaardere verkeer in beeld: vrachtwagens, bussen, schepen en zwaardere personenauto’s.
Een waterstofauto haalt zijn energie uit waterstof die in een tank zit en niet uit een grote accu. Het enige restproduct is waterdamp en lucht.
En die lucht is ook nog eens schoner en CO2-armer dan die de auto in gaat! Dat komt doordat de verbranding heel schone lucht nodig heeft. Daarom heeft een waterstofauto een heel goede, zuiverende luchtfilter.
Een ander voordeel van een waterstofauto is dat tanken snel gaat, zoals bij benzine. Vergelijk dat eens met het opladen van de accu van elektrische auto!
Toyota, Hyundai, Honda, Mercedes, Audi en BMW zijn inmiddels met de ontwikkeling van waterstofauto’s bezig. In Nederland hebben Toyota en Hyundai er al een te koop. Helaas zijn er in ons land nog maar enkele waterstof-tankstations.
Waterstof voor woningen
Voor gebruik van waterstof in woningen zijn er wel wat aanpassingen nodig, maar we kunnen gewoon gebruik blijven maken van het aardgasnet, wanneer dat niet is verwijderd.
Op dit moment is in de Rotterdamse deelgemeente Rozenburg hiermee een proef gestart.
Mede door de beperkte beschikbaarheid van groene stroom, lijkt de kans niet zo groot dat waterstof komende jaren voor woningen beschikbaar komt.
De grootste kans maken op termijn monumentale woningen in oude stadskernen die niet heel goed geïsoleerd kunnen worden en waar andere mogelijke energiebronnen ontbreken, zoals warmtepompen, gebruik van restwarmte van bedrijven en aardwarmte.
Die monumentale panden zijn niet de woningen waar de energietransitie mee gaat beginnen.
Kortom: voor de energietransitie maakt waterstof alleen een kans wanneer meerdere partijen, waar onder de gemeente, er een proefproject van willen maken. En dat willen ze natuurlijk niet wanneer er goedkopere goede alternatieven zijn.
z9ik1j